Hoạt động mua, bán hàng hóa qua mạng xã hội những năm gần đây ngày càng diễn ra phổ biến. Để tạo môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch, cơ quan thuế đang hoàn thiện cơ chế pháp lý, bảo đảm ngân sách không thất thu nhưng vẫn khuyến khích hoạt động thương mại điện tử phát triển.

Có hàng chục nghìn trang facebook được đưa vào danh sách có hoạt động kinh doanh và và được chuyển cho các chi cục gửi thư mời để kê khai đăng ký thuế. Tuy nhiên, theo ý kiến các chuyên gia, đối tượng quản lý không chỉ có những người sử dụng mạng xã hội, mà còn cả những doanh nghiệp chuyên về hoạt động thương mại điện tử, như các trang mạng: Amazon, Google, Facebook, YouTube… Luật Quản lý thuế hiện nay đã quy định, tổ chức, cá nhân kinh doanh trên lãnh thổ Việt Nam đều phải nộp thuế. Đối với hoạt động thương mại điện tử, cần bổ sung thêm quy định liên quan đến cá nhân kinh doanh trên facebook và các mạng xã hội khác.

Thực tế, đây là bài toán khó đối với tất cả các nền kinh tế trên thế giới. Singapore cũng đang tìm giải pháp tốt nhất cho việc thu thuế các cá nhân kinh doanh qua mạng xã hội. Ở quốc gia này, chế độ thuế rất tự do nhưng có hạn chế rất lớn đó là cơ chế thuế lãnh thổ, trong khi các giao dịch thương mại điện tử lại là các giao dịch không biên giới. Hiện nay, Singapore lựa chọn đánh thuế đối với người tiêu dùng (7%) thay vì các giải pháp đánh thuế người cung cấp hay người bán.

Trong khi đó, Malaysia lại là một quốc gia khá thành công trong bài toán này. Quốc gia này thành lập một bộ phận để giải quyết các vấn đề liên quan đến các doanh nghiệp hoạt động trên nền tảng Internet, trực tiếp phối hợp với Hiệp hội doanh nghiệp Malaysia (Companies Commission of Malaysia – CCM) để nghiên cứu nghiên cứu chi tiết và đưa ra phương pháp tiếp cận đúng đắn. Năm 2014, CCM đã cung cấp dịch vụ quầy đăng ký doanh nghiệp di động (BRMC) và yêu cầu tất cả những người kinh doanh trực tuyến đăng ký với CCM thông qua một cổng thông tin điện tử MyCoID.

Ngoài ra, Malaysia cũng cung cấp các dịch vụ điện tử khác như: dịch vụ thông tin điện tử, dịch vụ thông tin di động, danh bạ, cung cấp báo các tài chính, kê khai thuế, thống kê, thông tin hình ảnh,… Nhờ đó, quốc gia này xây dựng được mạng lưới thông tin kinh doanh thống nhất, chính xác và thu thuế kinh doanh qua mạng xã hội tương đối minh bạch, rõ ràng.

Tại Mỹ và nhiều quốc gia trên thế giới đã có những quy định rất rõ ràng về cách thu thuế thu nhập cá nhân phát sinh từ quảng cáo trên mạng xã hội.

Các cá nhân tại Mỹ là đối tác nhận tiền từ quảng cáo của các mạng xã hội được xếp vào dạng "làm việc tự do" nên sẽ phải tự kê khai hoặc thuê một đơn vị thứ ba giúp kê khai và đóng khoản thuế trên số tiền nhận được.

Nếu đối tác của YouTube kiếm được số tiền trên 600 USD từ quảng cáo phát sinh, YouTube sẽ gửi về cho họ một mẫu khai thuế mã 1099. Với trường hợp của Michelle Phan - người được mệnh danh là "phù thuỷ trang điểm" nổi tiếng với những đoạn video dạy cách làm đẹp trên Youtube - cũng sẽ nhận được mẫu khai thuế này, trong đó có đầy đủ thông tin Michelle kiếm được bao nhiêu tiền từ quảng cáo trên YouTube trong 1 năm. Đây là bản kê khai Michelle sẽ phải nộp cho Sở Thuế vụ Mỹ.

Nhờ có mẫu 1099, Michelle biết được tổng doanh thu 1 năm kiếm được từ YouTube là 378.000 USD. Tuy nhiên, theo quy định YouTube sẽ tự động trích lại 45% số tiền quảng cáo này, vì vậy, Michelle chỉ nhận số tiền quảng cáo cuối cùng là 207.000 USD. Đây chính là số tiền Michelle sẽ bị đánh thuế thu nhập cá nhân và khoản thuế cô phải chịu là khoảng 30% theo luật.

Tương tự, nếu như Michelle kiếm được tiền từ các nền tảng mạng xã hội khác như Facebook, Grapevine… đến thời gian khai thuế, các công ty này cũng sẽ gửi mẫu kê khai 1099 cho cô để có thể tập hợp các khoản thu nhập và khai thuế.

thức về pháp luật; áp dụng kiến thức khoa học kỹ thuật vào sản xuất, chăn nuôi để thoát nghèo và vươn lên làm giàu tại chính quê hương./.