VTV.vn - Quy định về đối tượng được cấp giấy phép hoạt động báo chí, cấp thẻ nhà báo lần đầu được nhiều đại biểu Quốc hội cho ý kiến khi thảo luận về dự án Luật Báo chí (sửa đổi),

Chiều 24/11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Báo chí (sửa đổi), trong đó các quy định cấp phép hoạt động báo chí và cấp thẻ nhà báo được nhiều đại biểu đóng góp ý kiến.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng, đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị cho rằng các quy định hiện nay tương đối chặt, nhưng có nguy cơ tạo thêm tầng nấc thủ tục, nhất là đối với báo chí địa phương. Do đó, đề nghị chuyển hướng đánh giá theo mức độ tuân thủ pháp luật, chất lượng nội dung, và hiệu quả phục vụ nhiệm vụ chính trị, xã hội, thay vì nặng về các điều kiện kỹ thuật. Điều đáng lưu ý, đại biểu đề nghị bỏ quy định bắt buộc phải tham gia lớp bồi dưỡng nghiệp vụ trước khi cấp thẻ lần đầu.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng, đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị phát biểu

"Thực tiễn cho thấy vi phạm đạo đức nghề nghiệp không xuất phát từ việc thiếu lớp học, mà từ sự buông lỏng quản lý của người đứng đầu cơ quan báo chí. Nếu duy trì quy định này, luật sẽ vô hình tạo thêm giấy phép con, tăng chi phí và thủ tục, đi ngược lại tinh thần cải cách hành chính. Luật cần tập trung quy định rõ trách nhiệm của cơ quan báo chí trong tuyển dụng, đào tạo, đánh giá định kỳ và đề nghị cấp thẻ. Đây mới là giải pháp căn cơ để nâng cao chất lượng đội ngũ và phòng ngừa vi phạm", đại biểu phân tích.

Đại biểu Phạm Văn Hòa, đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp phát biểu

Quan tâm quy định về đối tượng được cấp giấy phép hoạt động báo chí, đại biểu Phạm Văn Hòa, đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp cho rằng quy định này đã tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan báo chí, đặc biệt là các tạp chí của cơ quan đơn vị. Tuy nhiên trước thực tế xảy ra tiêu cực của một số tạp chí trong thời gian qua; đại biểu đề nghị việc cho phép thành lập và cấp thẻ hoạt động báo chí cho phóng viên cần phải thận trọng, khách quan.

"Cần quy định rõ đối tượng nào được và đối tượng nào không được cấp thẻ hoạt động báo chí. Đồng thời, phải quy trách nhiệm cho cơ quan quản lý nhà nước về báo chí của cơ quan trực thuộc. Nếu phóng viên tác nghiệp không đúng, làm sai trái, cơ quan quản lý phải chịu trách nhiệm chung. Việc này nhằm buộc cơ quan quản lý nhà nước trực tiếp phải có trách nhiệm kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở hoạt động của cơ quan báo chí", đại biểu Phạm Văn Hòa nhấn mạnh.

Quan tâm quy định về thu hồi giấy phép hoạt động báo chí (Điểm a Khoản 1 Điều 20), đại biểu Lý Anh Thư, đoàn ĐBQH tỉnh An Giang chỉ rõ, dự thảo Luật quy định cơ quan báo chí có giấy phép nhưng không hoạt động là căn cứ thu hồi; quy định này tuy hợp lý nhưng chưa xác định rõ thời gian không hoạt động là bao lâu. Báo cáo giải trình dù nêu thời gian sẽ quy định trong Nghị định, nhưng theo đại biểu đây là tiêu chí ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và sự ổn định của cơ quan báo chí, không nên giao toàn bộ cho văn bản dưới luật.

Đại biểu Lý Anh Thư, đoàn ĐBQH tỉnh An Giang phát biểu

"Trong nhiều lĩnh vực, các tiêu chí xác định tình trạng không hoạt động hoặc ngừng hoạt động đều được luật quy định rõ thời gian tối thiểu để đảm bảo tính minh bạch, khả năng dự báo. Do đó, tôi đề nghị bổ sung ngay trong luật khoảng thời gian cụ thể (ví dụ như 3 tháng hay 6 tháng) để đảm bảo áp dụng thống nhất, tránh tùy tiện, đồng thời bảo vệ quyền chính đáng của cơ quan báo chí", đại biểu đề nghị.

Phát biểu giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội về quy định người được cấp thẻ nhà báo lần đầu phải qua lớp bồi dưỡng nghiệp vụ và đạo đức nghề nghiệp, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng cho biết hiện cả nước có hơn 21.000 nhà báo được cấp thẻ. Trong số đó, 6.562 người tốt nghiệp đại học chuyên ngành báo chí (31,25%), còn lại 14.438 người (68,75%) tốt nghiệp các ngành khác nhưng đang hoạt động báo chí và được cấp thẻ.

Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng giải trình tại hội trường

Giải thích vì sao những người cấp thẻ lần đầu phải qua đào tạo bồi dưỡng, Bộ trưởng cho biết quá trình xây dựng dự thảo Luật đã lấy ý kiến rộng rãi, đặc biệt là Hội Nhà báo Việt Nam và thống nhất xác định hai mục đích. Thứ nhất, bảo vệ uy tín nghề nghiệp, giữ vững chuẩn mực đạo đức, tránh vi phạm của phóng viên mới vào nghề. Thứ hai, trang bị kiến thức nền tảng, giúp phóng viên đủ bản lĩnh tác nghiệp trong môi trường ngày càng phức tạp.

Bộ trưởng dẫn chứng: cử nhân luật muốn trở thành luật sư hay công chứng viên đều phải qua lớp bồi dưỡng nghiệp vụ; tương tự, nhà báo được cấp thẻ lần đầu cũng cần tham gia đào tạo. Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh quy định này không phải "giấy phép con" mà nhằm khắc phục khiếm khuyết của những phóng viên chưa được đào tạo bài bản. Mỗi năm cấp khoảng 200–300 thẻ nhà báo mới và yêu cầu này chỉ nhằm trang bị kiến thức tốt hơn cho đội ngũ nhà báo.

Về nội dung do cá nhân, tổ chức sản xuất trên không gian mạng gây tác động xấu, cạnh tranh thị phần báo chí và vi phạm bản quyền, Bộ trưởng cho biết, dự án Luật Báo chí (sửa đổi) trình Quốc hội không điều chỉnh việc đưa thông tin trên không gian mạng của cá nhân.

Dự thảo tập trung vào quy định đối với tổ chức hoạt động báo chí, quyền và nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động báo chí. Các nội dung liên quan đến cá nhân trên không gian mạng đã được quy định trong Luật An ninh mạng và Nghị định của Chính phủ, với đầy đủ chế tài xử lý vi phạm.

Vấn đề thứ hai được quan tâm là bảo vệ quyền lợi hợp pháp của phóng viên, cơ quan báo chí và quyền tự do báo chí của công dân. Bộ trưởng cho biết cơ quan soạn thảo đã xem xét sự tương thích của dự thảo với Luật An ninh mạng, Luật Quảng cáo, Luật Hình sự, Luật Khoa học và Công nghệ và nhiều bộ luật khác. Những nội dung đã được quy định trong luật chuyên ngành sẽ không đưa vào Luật Báo chí để tránh chồng chéo, đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật.