Năm 2023, kinh tế Việt Nam mặc dù gặp nhiều khó khăn, thách thức nhưng với sự chỉ đạo sáng suốt của Đảng, triển khai thực hiện quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, kinh tế Việt Nam đã đạt được những kết quả tích cực, quy mô nền kinh tế đạt xấp xỉ 10,3 triệu tỷ đồng tương đương 430 tỷ đô la Mỹ, tăng trưởng GRDP so với năm 2022 đạt gần 5,05%.

Ngành phát thanh, truyền hình không nằm ngoài bối cảnh khó khăn chung của cả nước, mặc dù vậy, toàn ngành phát thanh, truyền hình vẫn đạt tổng doanh thu xấp xỉ 23.000 tỷ đồng tương đương gần 1 tỷ đô la Mỹ. Riêng lĩnh vực dịch vụ phát thanh, truyền hình trả tiền có doanh thu đạt gần 10.500 tỷ đồng (tăng trên 3% so với năm 2022), thuê bao đạt gần 22 triệu (tăng hơn 19% so với năm 2022), đóng góp cho ngân sách nhà nước trên 1000 tỷ đồng. 

Biểu đồ tăng trưởng thuê bao - doanh thu dịch vụ truyền hình trả tiền

Năm 2023 là năm đầu tiên các văn bản quy phạm pháp luật về điện ảnh và truyền hình điều chỉnh đến hoạt động quản lý nội dung trên dịch vụ trên dịch vụ phát thanh, truyền hình đi vào thực tiễn. Đối với nội dung về phim, Luật Điện ảnh 2022, Nghị định số 131/2022/NĐ-CP ngày 31/12/2022 của Chính phủ, Thông tư số 05/2023/TT-BVHTTDL ngày 05/4/2023 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã hoàn thiện hành lang pháp lý cho hoạt động phổ biến phim trên không gian mạng, làm căn cứ để các tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài nước kinh doanh phổ biến phim trên Internet theo đúng quy định của nhà nước Việt Nam, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng giữa các doanh nghiệp tham gia thị trường phổ biến phim tại Việt Nam.

Ở lĩnh vực dịch vụ phát thanh, truyền hình, Nghị định số 71/2022/NĐ-CP ngày 01/10/2022 của Chính phủ, Thông tư số 05/2023/TT-BTTTT và Thông tư số 06/2023/TT-BTTTT ngày 30/6/2023 của Bộ Thông tin và Truyền thông đã bổ sung các quy định để hoàn thiện hành lang pháp lý cho hoạt động kinh doanh dịch vụ phát thanh, truyền hình trả tiền, loại hình cung cấp dịch vụ nội dung truyền hình theo yêu cầu trên mạng Internet. Các quy định tại các văn bản pháp luật nêu trên đã làm rõ các yêu cầu, điều kiện kinh doanh dịch vụ cung cấp nội dung truyền hình theo yêu cầu trên mạng Internet, cho phép các doanh nghiệp gồm cả các doanh nghiệp có yếu tố nước ngoài tham gia thị trường dịch vụ truyền hình trả tiền để kinh doanh dịch vụ cung cấp nội dung truyền hình theo yêu cầu trên mạng Internet với cùng mặt bằng pháp lý, đảm bảo cạnh tranh lành mạnh.

Lấy thời điểm trước năm 2023 làm mốc tham chiếu, tại Việt Nam có 6 doanh nghiệp nước ngoài tham gia thị trường dịch vụ phát thanh, truyền hình trả tiền bằng cách cung cấp dịch vụ nội dung truyền hình theo yêu cầu xuyên biên giới qua mạng Internet vào Việt Nam. Các doanh nghiệp này là những doanh nghiệp quy mô khu vực và toàn cầu, đã và đang cung cấp dịch vụ trên nhiều nước với tiềm lực và kinh nghiệm phong phú, điển hình là dịch vụ của các doanh nghiệp đến từ Mỹ, như: Netflix, Amazon Prime Video, AppleTV và các dịch vụ của doanh nghiệp đến từ Trung Quốc, như: WeTV, iQIYI, MangoTV. Nội dung dịch vụ của các doanh nghiệp kể trên tập trung vào giải trí với các tuyến phim truyền hình, phim điện ảnh, trò chơi truyền hình, truyền hình thực tế, ký sự truyền hình,…khá phong phú về thể loại, hấp dẫn về nội dung và đã thu hút được một lượng thuê bao không nhỏ thuộc nhiều lứa tuổi tại Việt Nam.

Để các doanh nghiệp nước ngoài thích ứng và tuân thủ quy định pháp luật Việt Nam, năm 2023, Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan đã tổ chức phổ biến, hướng dẫn và thiết lập cơ chế giám sát chặt chẽ các dịch vụ này nhằm đảm bảo các dịch vụ của doanh nghiệp nước ngoài không vi phạm các điều cấm của pháp luật Việt Nam, phải tuân thủ các quy định mới ban hành giống như các doanh nghiệp trong nước đang thực hiện. Cũng trong năm 2023, Bộ Thông tin và Truyền thông đã có nhiều lượt văn bản yêu cầu các doanh nghiệp nước ngoài phải loại bỏ các nội dung truyền hình vi phạm pháp luật Việt Nam và ban hành các văn bản cho ý kiến đối với các đề xuất đầu tư, kinh doanh của các doanh nghiệp nước ngoài có nhu cầu tham gia thị trường dịch vụ truyền hình trả tiền của Việt Nam.

Đến thời điểm tháng 12/2023, cả 6 doanh nghiệp nước ngoài đang cung cấp dịch vụ nội dung theo yêu cầu, như: Netflix, Amazon Prime Video, AppleTV, WeTV, iQIYI, MangoTV đều đã có văn bản báo cáo Bộ Thông tin và Truyền thông việc tạm thời chỉ duy trì phổ biến phim theo quy định của Luật Điện ảnh và sẽ tiếp tục triển khai các bước chuẩn bị cần thiết để đáp ứng yêu cầu, điều kiện tham gia cung cấp dịch vụ phát thanh, truyền hình trả tiền tại Việt Nam.

Như vậy, các hoạt động quản lý nhà nước trong cả năm 2023 đã đạt được một số kết quả khá tích cực, giúp thị trường dịch vụ phát thanh, truyền hình trả tiền ổn định và phát triển lành mạnh, các doanh nghiệp nước ngoài đã nhận thức rõ và bước đầu chấp hành nghiêm túc quy định pháp luật Việt Nam. Theo kế hoạch công tác năm 2024, với vai trò đầu mối quản lý nhà nước của Bộ Thông tin và Truyền thông về lĩnh vực dịch vụ phát thanh, truyền hình, Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử tiếp tục chủ trì và phối hợp với các cơ quan liên quan triển khai tổ chức thực hiện hiệu quả các văn bản quy phạm pháp luật về dịch vụ phát thanh, truyền hình, kết hợp giám sát chặt chẽ hoạt động cung cấp dịch vụ đảm bảo thị trường dịch vụ phát thanh, truyền hình duy trì phát triển lành mạnh. Bên cạnh đó, Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử sẽ đồng hành cùng các doanh nghiệp để trực tiếp hoặc kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền tháo gỡ các khó khăn giúp doanh nghiệp giảm chi phí hoạt động, thích ứng tốt với giai đoạn chuyển đổi số hiện nay và phát triển biền vững trong lâu dài./.